Oorlog (stromingsboek)-Mijn kleine oorlog – Louis Paul Boon

Het boek over de oorlog
Samenvatting

Dit boek beschrijft van het begin tot het einde het leven van Louis Paul Boon in de oorlog. Boon beschrijft zijn woonplaats ,Gentsesteenweg achter de Aalterse in een voorstad van een provincieplaats, en zijn beroep op dat moment, soldaat in een Belgische troep al vechtend tegen de Duitsers aan het Albertkanaal.  Het gevecht aan ditzelfde kanaal liep echter niet goed met als oorzaken het teveel aan Duitsers en het tekort aan munitie en voedsel en Belgische legerleiding.

Na dit verloren gevecht moesten Louis en Dinges zich overgeven aan de Duitsers en voor straf naar Duitsland lopen. Overal waar ze kwamen lagen dode paarden, kinderen, jonge vrouwen en soldaten. Deze vreselijke weg leidde hen naar een kamp waar luizen en honger een normale zaak waren. Af en toe was er een sprankje hoop, als ze een kaartje van thuis ontvingen.

Een plotselinge switch in het boek  brengt ons in mei 1944, de “Rode Nacht”, toen de geallieerden dreigden de spoorwegen en wapenfabrieken van de Duitsers te bombarderen. Louis, zijn vrouw en kinderen woonden in de buurt van het spoor. Angst greep hen allen toen verkenningsvliegtuigen rode lichtkogels afschoten. Louis had het gevoel dat de dood hem die avond zou vangen, maar zijn gevoel bleek onjuist. Andere echter moesten het leven geven, waaronder “de oude Rat” en meneer Van den Borre.

Armoede

De beschreven oorlog in “Mijn kleine oorlog” bestaat uit kleine korte verhaaltje over de armoede. Over wat mensen doen tegen de armoede, zoals kolen jatten en bedelen en andere smerige praktijken. Louis en Albertine weigerde hier aan mee te doen. Zij verhongerde, kreeg kanker en dit werd Albertine op de dag van de bevrijding fataal.

Vanaf “het eerste uur”, waarmee het eerste uur van de bevrijding bedoeld word, veranderd de manier van schrijven. De Amerikaanse soldaten komen binnen wat volop word gevierd, maar Louis dacht: “De buitenlandse vijand is verdreven, nu komen de oude, de binnenlandse vijanden weer aan de macht.”

De laatste woorden van het boek zijn de sterf woorden van Madame Odine, maar zijn een waarheid voor mensen zoals Louis, mensen die de oorlog in levende lijven hebben meegemaakt. Dit geld voor mensen die met eigen ogen de honger, het verdriet, de pijn en de dood hebben gezien. En voor hen die de stank van bloed, angst , bommen en de dood hebben geroken. Maar vooral voor hen die het gillen, de stilte en de dood hebben gehoord. Deze zin luidt: “Wat heeft het alles voor zin?”

Het boek over de kleine oorlog

Verwachtingen

Toen ik voor dat enorme boeken rek in de bibliotheek stond stelde ik me die eeuwig blijvende vraag: “Wat moet ik nu weer lezen?” De ontdekking van de hemel, te dik. De helaasheid der dingen, de film al gezien. Ik zal niet liegen dat ik altijd moeite heb om dat ene juiste boek te vinden. Dat boek, dat ook nog eens voldoet aan het juiste leesniveau. Toen zag ik “Mijn kleine oorlog” van Louis Paul Boon staan. De titel sprak me aan. Er kwamen gelijk vragen in me op en het lezen van de samenvatting op de achterkant maakte me nieuwsgierig. Ik was eruit. Ik pakte het boek, liep naar de bali, nam het mee naar huis en las het in één ruk uit.

Ik had echter iets anders verwacht van het boek. Meer oorlog en minder gedachtes. Meer oorlog en minder armoede. Meer oorlog en minder mensen. Ondanks de andere verwachtingen was het boek geen tegenvaller. Deze kijk op de oorlog was zelfs vernieuwend en verrassend.

Wat heeft dit alles voor zin?

Motieven en thema

Het centrale onderwerp van het boek komt te vaak voor in het echt, het woord komt te vaak voor in mijn verslag en er zijn te veel slachtoffers door gevallen. Ik heb het natuurlijk over de oorlog met alles wat erbij kijken komt. Louis Paul Boon zat in het leger aan het begin van de tweede wereldoorlog. In de periode van 1940-1945 maakte hij veel mee en dat uit hij in zijn verhaaltjes over leed, dood en angst, de subonderwerpen van het boek.

Een onderliggende gedachte die ik uit het boek haal blijkt uit de titel van een van zijn hoofdstukken: “Schop de mensen tot zij een geweten krijgen.” Dit is de een na laatste belangrijke uitspraak die Paul Boon in zijn boek doet. Hij wil hiermee zeggen dat de mens altijd de baas probeert te spelen over andere mensen en dat dit een schande is.

En dan, de gedachte die blijft hangen na het lezen van dit boek. De gedachte die ik volledig begrijp na het lezen van dit boek. De gedachte die ik nooit meer zal vergeten door het lezen van dit boek:
Wat heeft dit alles voor zin?

Het boek over de grote oorlog

mening

Een oordeel vormen over iets wat je niet hebt meegemaakt is lastig. Maar door het lezen van dit boek voelt het alsof ik erbij was. Ondanks de wat lastige taal en de soms wat lange zinnen vond ik het een mooi boek. Je moet je gedachte er bij houden om het te volgen en juist daarom hield het mijn gedachtes ook echt vast.
Het is niet een verhaal wat je heel graag verder wil lezen omdat het verhaal zo goed is, het is een verhaal dat je verder wilt lezen omdat de gedachtes bijzonder zijn of inzicht geven.
Ik moet daarom zeggen dat ik het knap geschreven vind.

Een minpunt vond ik het te veel aan personages. Je kent geen enkel personage goed. Het is allemaal een korte bondige en misschien ook wel saaie beschrijving van de persoon en daarna verdwijnt hij weer uit beeld. Daarbij worden de personages die wel het hele boek door belangrijk zijn niet goed beschreven. Het valt me tegen dat ik niemand heb “leren kennen”, terwijl dat zorgt voor de band die je met de gebeurtenissen hebt omdat het gevoel dat je de hoofdpersoon kent alles erger laat lijken.

Verder, zou ik ook de titel graag veranderen. Louis Paul Boon zegt: Een kleine schrijver schrijft zijn kleine oorlog maar welke grote schrijver gaat nu opstaan om ons zijn Boek Over De Grote Oorlog aan te bieden? Het hele verhaal komt op mij persoonlijk niet over als een kleine oorlog. Zoveel invloed, zoveel doden, zoveel honger, zoveel gedachtes, verschrikkelijke gedachtes als deze oorlog achter gelaten lijkt te hebben. Dit kan geen kleine oorlog zijn. Dat bewijst dat Louis Paul Boon een grote schrijver is en dat dit boek zijn Grote Oorlog moet zijn geweest.  

Algemene informatie:

·         Mijn kleine oorlog- Louis Paul Boon
·         Plaats van uitgave: Groningen
·         Jaar van uitgave: 1994
·         Eerste druk: 1944
·         Aantal pagina’s: 105
·         Genre: Oorlogsroman
·         Niveau 5